تفاوت انواع سکه طلا
سکه طلا یکی از محبوب‌ترین و قابل‌اعتمادترین روش‌های سرمایه‌گذاری در ایران به شمار می‌رود؛ مسیری که هم برای حفظ ارزش دارایی و هم برای معامله‌گری کوتاه‌مدت استفاده می‌شود. انواع سکه‌های طلا، از سکه تمام گرفته تا ربع و سکه گرمی، هرکدام ویژگی‌ها، وزن و کاربرد مخصوص به خود را دارند و شناخت این تفاوت‌ها باعث می‌شود افراد با توجه به بودجه و هدفشان انتخابی دقیق‌تر داشته باشند. در این مقاله، انواع سکه طلا و مشخصات مهم هر کدام را بررسی می‌کنیم تا تصویر واضح‌تری از بازار سکه داشته باشید.
انواع سکه طلا
معمولا تفاوت انواع سکه طلا در سال ضرب آن‌هاست. در ادامه با انواع سکه‌های طلا و تفاوت آن‌ها آشنا می‌شویم و همچنین بررسی می‌کنیم کدام ارزش سرمایه‌گذاری بیشتری دارند.
سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم
این سکه درواقع قدیمی‌تر است و از نخستین سکه‌های طلای رسمی جمهوری اسلامی ایران پس از پیروزی انقلاب در سال ۱۳۵۷ به‌شمار می‌آید و از سال ۱۳۵۸ تا حدود ۱۳۷۰ ضرب می‌شد. این مدل شامل سکه تمام، نیم‌سکه و ربع‌سکه است.
ویژگی‌ها:
- طرح روی سکه: تصویر بارگاه امام رضا(ع) همراه با عبارت «اولین بهار آزادی» که نمادی از آغاز دوره‌ای نوین پس از پیروزی انقلاب محسوب می‌شود.
- پشت سکه: نام مبارک حضرت علی(ع) سه بار به‌صورت دایره‌وار نقش بسته است و عبارت «بانک ملی ایران» نیز در طراحی آن به چشم می‌خورد.
این سکه چون ضرب جدیدی ندارد، معمولاً مقدار خرید و فروش محدودتری دارد و قیمت آن کمی کمتر از طرح جدید معامله می‌شود.
نیم سکه
نیم سکه نیز انواع دارد:
نیم سکه بانکی قبل ۸۶
این نوع نیم سکه‌ها قبل از سال ۱۳۸۶ ضرب می‌شدند که آن‌ها را با نام نیم سکه طرح قدیم و نیم سکه عادی هم می‌شناسیم. برای شناخت این نیم سکه‌ها تنها کافی است تا سال ضرب سکه روی آن‌ها را بررسی کنید که قبل از ۸۶ است. قیمت نیم سکه طرح قدیم 83 و دیگر سال‌های قبل از ۸۶، کمتر از سکه‌های طرح جدید است و حباب کمتری هم دارند.
نیم سکه بانکی ۸۶ به بعد
نیم سکه‌های بانکی طرح جدید، از سال ۱۳۸۶ تاکنون ضرب می‌شوند و تاریخ آن‌ها بعد از ۸۶ است. این نیم سکه‌ها، بیشترین خرید و فروش را در بازار دارند و بالاترین حباب و نوسانات قیمت را تجربه می‌کنند. با توجه به تقاضای بیشتر، اغلب افراد در پی بررسی قیمت نیم سکه طرح جدید هستند.
وزن: حدود 4.06 گرم
عیار: همان 22
ربع سکه
ربع سکه به دلیل وزن کمتر نسبت به نیم سکه و سکه تمام انتخابی ایده‌آل برای سرمایه‌گذاران با بودجه محدود است. دسترسی‌پذیری بالا و قیمت مناسب‌تر، این سکه را به گزینه‌ای جذاب برای پس‌اندازهای کوچک تبدیل کرده است. ربع سکه از لحاظ سال ضرب مانند نیم‌سکه است و از نظر محل تولید به دو دسته بانکی و غیر بانکی تقسیم خواهد شد.
ربع سکه‌های بانکی توسط بانک مرکزی تولید می‌شوند و از ظاهر و مشخصات یکسانی پیروی می‌کنند، در حالیکه ربع سکه غیر بانکی توسط کارگاره‌ها و ضرابخانه‌های دارای مجوز از بانک مرکزی تولید می‌شوند و ممکن است مشخصات آن‌ها با ربع سکه‌های بانکی کمی متفاوت باشد. این موضوع باعث می‌شود که سکه‌های بانکی قیمت بالاتری داشته باشند و خریداران بیشتری را به خود جذب کنند.
وزن: حدود 2.03 گرم
عیار: 22
سکه تمام بهار آزادی طرح جدید (معروف به امامی)
سکه امامی از سال ۱۳۷۰ به بعد ضرب می‌شود و الان تنها طرح رسمی و جاری در بازار است.
ویژگی‌ها:
- طرح روی سکه: تصویر امام خمینی(ره) و قید سال ضرب تا سال 1386
- پشت سکه: تصویر بارگاه حضرت امام رضا (ع) و قید عبارت “بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ” در بالای تصویر و عبارت “بهار آزادی” در پایین تصویر.
درواقع سکه‌هایی که در سال 1386 ضرب شده‌اند به نام سکه‌ی امامی معروف هستند و سکه‌هایی که قبل از سال 86 ضرب شده باشند به سکه‌ی تاریخ پایین شناخته می‌شوند.
این سکه معمولاً کمی گران‌تر از طرح قدیم معامله می‌شود و بیشترین حجم معاملات بازار مربوط به این سکه است. قیمت سکه تمام بهار آزادی مرجع اصلی تحلیل بازار طلا و سکه است.
سکه گرمی
سکه گرمی، یک نوع جدید و محبوب از سکه‌های طلای بهار آزادی است. سکه گرمی بانکی به دلیل شرایط اقتصادی و قدرت خرید مردم، طرفداران زیادی پیدا کرده است. زیرا علاوه بر اینکه یک گزینه جذاب و شیک برای هدیه دادن است، از نظر هزینه نیز مقرون به‌صرفه است و قیمت آن بر اساس قیمت روز طلا تعیین می‌شود.
وزن: حدود 1 گرم
عیار: 21.6
سکه پارسیان
سکه‌های پارسیان از نظر وزن و عیار، با سکه‌های طلا متفاوت هستند. در ضمن این سکه‌ها توسط بانک مرکزی ضرب نمی‌شوند و استانداردهای سکه طلا را ندارند. محبوبیت این سکه‌ها به دلیل تنوع وزن و قیمت آن‌ها است که می‌توان متناسب با هر بودجه‌ای، سکه پارسیان برای هدیه دادن تهیه کرد. این سکه‌ها با طلای ۱۸ عیار و در وزن‌های مختلف ۵۰ سوتی، 100 سوت، ۱۵۰ سوتی، ۲۰۰ سوتی، ۲۵۰ سوتی، ۳۰۰ سوتی، ۴۰۰ سوتی، ۵۰۰ سوتی، ۱ گرمی، ۱.۵ گرمی و ۲ گرمی عرضه می‌شوند.
در هنگام خرید انواع سکه طلا پارسیان دقت کنید که باید وزن و عیار سکه، روی بسته‌بندی آن درج شده باشد. همچنین وجود هولوگرام روی بسته‌بندی سکه‌های پارسیان ضروری است.
تفاوت سکه بهار آزادی و سکه امامی
اگرچه از لحاظ عیار و وزن، هر دو سکه‌ی امامی و بهار آزادی برابر و دارای عیار 22 (900 در 1000) و وزنی معادل 8.133 گرم هستند اما در بسیاری از موارد از جمله طرح ظاهری، تاریخ ضرب، میزان نقدشوندگی و میزان محبوبیت از تفاوت‌های قابل توجهی برخودار هستند:
1. تفاوت در طرح ظاهری
سکه بهار آزادی (طرح قدیم)
- روی سکه: نوشته «جمهوری اسلامی ایران»
- پشت: طرح مسجدالاقصی
- بدون تصویر چهره
سکه امامی (طرح جدید)
- روی سکه: تصویر امام خمینی
- پشت: تصویر حرم حضرت معصومه (س)
- طرح رسمی و فعلی بازار
2. سال ضرب و بازار
بهار آزادی
- ضرب اصلی: از ۱۳۵۸ تا اوایل دهه ۷۰
- امروز فقط در حد معامله و سرمایه‌گذاری محدود خریدوفروش می‌شود.
- ضرب جدیدی ندارد.
امامی
- ضرب از ۱۳۷۰ تا امروز
- سکه رسمی بانک مرکزی
- بیشترین حجم معاملات بازار روی همین طرح است.
کسانی که به دنبال سرمایه‌گذاری هستند، اغلب سکه‌ی امامی را به دلیل نقدشوندگی بیشتر ترجیح می‌دهند. به همین دلیل هرچند که از نظر عیار و وزن این دو سکه تفاوتی وجود ندارد اما قیمت سکه‌ی امامی معمولاً کمی بالاتر از بهار آزادی است.
فرق سکه گرمی با پارسیان
سکه پارسیان، طلای ۱۸ عیار است که به شکل سکه در ویترین مغازه‌ها می‌درخشد و وزن و عیار مشخصی ندارد. اما سکه گرمی، سکه طلا با وزن و عیار مشخص است که توسط بانک مرکزی تولید و عرضه می‌شود. به عبارت دیگر، برای هدیه دادن می‌توانید بین سکه یک گرمی پارسیان با عیار ۱۸ یا سکه گرمی بانکی با عیار ۲۱.۶ انتخاب کنید.
سکه گرمی معمولاً به دلیل هزینه ضرب و بسته‌بندی، گران‌تر از پارسیان است. از نظر قابلیت فروش، سکه گرمی به دلیل معتبر بودن، راحت‌تر از پارسیان خرید و فروش می‌شود. در نهایت، انتخاب بین این دو به نیاز و هدف شما از خرید بستگی دارد و بهتر است هنگام خرید، تفاوت سکه گرمی و پارسیان را در نظر بگیرید.
نتیجه
در نهایت، آشنایی با انواع سکه طلا کمک می‌کند تا هنگام خرید یا سرمایه‌گذاری تصمیمی حساب‌شده‌تر بگیرید. هر نوع سکه با توجه به وزن، قیمت و میزان نقدشوندگی، برای نوع خاصی از نیازها مناسب است. اگر هدف شما سرمایه‌گذاری بلندمدت و خرید مطمئن است، سکه‌های رسمی بانک مرکزی گزینه‌ای ایده‌آل هستند؛ و اگر بودجه کمتری دارید یا قصد هدیه دادن دارید، سکه‌های سبک‌تر یا پارسیان انتخاب به‌صرفه‌تری خواهند بود. شناخت این موارد، ریسک خرید را کاهش داده و تجربه‌ای امن‌تر و آگاهانه‌تر برای شما رقم می‌زند.